In zijn boek “The European Dream“ beschrijft de Amerikaanse auteur Jeremy Rifkin het contrast tussen de Europese en de Amerikaanse waarden en doelen. Waar de American dream de nadruk legt op homogeniteit van de cultuur, probeert de European Dream diversiteit te behouden. En waar de American dream de nadruk legt op individualisme, legt de European dream meer nadruk op de gemeenschap. Persoonlijke ontwikkeling en de kwaliteit van het leven heeft de voorkeur over de persoonlijke rijkdom.
In zijn analyse beschrijft hij de Europese ontwikkeling als de hoop voor de wereld voor een vreedzame samenleving. Bij uitstek een samenleving die de verantwoordelijkheid zal nemen het begrip duurzaamheid te vertalen in praktische toepassingen. En een beleid zal weten te ontwikkelen die lange termijn oplossingen voor het energie en grondstoffen vraagstuk zal weten te adresseren.
Kijkend naar de door de commissie uitgebrachte visie EU2020 is dit inderdaad het hoofdthema waar de commissie op inzet. Kort samengevat zegt deze:
“The EU’s new strategy for sustainable growth and job comes in the midst of the worst economic crisis for decades. It puts innovation and green growth at the heart of its blueprint for competitiveness”.
De bebouwde omgeving wordt binnen Europa inmiddels gezien als één van de prioritaire gebieden waar de beweging plaats moet vinden. Energy Efficiënt Building (E2BA) is dan ook naast green manufacturing en green mobility één van de drie Public Privat Partnerships die als reactie op de crisis door de Commissie geïnitieerd zijn. Het besef is daar inmiddels ook doorgedrongen dat de slag in de bestaande voorraad gewonnen zal worden. ‘Deep energy renovation‘ is de term die daarvoor inmiddels breed ingang heeft gevonden.
Echter directe aansluiting op de EU2020 doelstellingen is er gelijk dat voor Nederland het geval is ook in de overige lidstaten maar spaarzaam aanwezig. Nationale research en innovatie prioriteiten worden maar nauwelijks gerelateerd aan de Europese beweging. Ook zijn er maar weinig landen die in reactie op de crisis anders dan in woorden ‘the green deal’ zijn aangegaan met misschien Duitsland als enige uitzondering.
Toch is er wie daar wat meer optimistisch naar kijkt een beweging gaande. Een onderstroom met wel de nodige dynamiek. Gelijk in Nederland lijkt op vele plaatsen het begrip Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) steeds meer wortel te schieten. Wordt en in de schappen van de supermarkten aanzienlijk meer ruimte ingeruimd voor meer dier- en milieu vriendelijke producten. En in relatie met duurzaam omgaan met energie worden juist op het terrein van de bebouwde omgeving veel initiatieven genomen op lokaal niveau met de gemeentelijke overheden als stuwende kracht. Of zoals het Committee of the Regions het uitdrukte als reactie op de klimaattop in Kopenhagen “National leaders failed at Copenhagen: local leaders must not”.
Op Europees niveau loopt als één van de vele programma’s waar gemeenten in betrokken zijn al geruime tijd het programma Concerto waar inmiddels gespreid over Europa 58 gemeenten waarvan 6 in Nederland kennis en ervaringen delen op het gebied van duurzaam omgaan met energie in de bebouwde omgeving. Recent is onder de titel Covenant of the Mayors dat inmiddels al door meer dan 2000 gemeenten is getekend een breed initiatief gestart. Als onderdeel van de beweging richting Innovation Union lijkt binnen het concept van Smart City’s deze twee initiatieven samen te komen. Brede steun vanuit het Europees Parlement lijkt verzekerd. Gaat hier een deel van de Europese droom werkelijkheid worden? Als het bijvoorbeeld aan Amsterdam ligt wel en zo zijn er Europa breed gelukkig vele goede initiatieven.