Om een label F te scoren in een vrijstaande woning bouwjaar 1934, moet er al hard gewerkt zijn aan het verbeteren van de energieprestatie. En dat is er dan ook. In de garage staat een HR 107 ketel, weliswaar buiten de thermische schil, maar door de eigenaar van een warme jas voorzien.
Veel ramen zijn uitgevoerd in dubbel glas, soms in HR uitvoering of van voorzetramen voorzien. De laatste tellen in de labelwaardering mee op een zelfde niveau als gewoon dubbel glas. Ook het dak is redelijk geïsoleerd. De vloer is voor zover de kruipruimte bereikbaar is van TONZON isolatie voorzien. Al met al dus niet langer een Hummer als huisdier maar toch nog wel ver weg van een energieneutraal huis.
Wat direct opvalt is dat spouwisolatie ontbreekt, terwijl juist die maatregel vanwege de relatief lage kosten in combinatie met een forse energiebesparing een zeer aantrekkelijke terugverdientijd van tussen de 4 en 6 jaar kent. Bovendien levert, zoals later uit de berekening zal blijken, alleen al deze actie een labelsprong van F naar D op! De reden dat deze maatregel nog niet is genomen, is de zelfde angst voor de negatieve bijeffecten die ik eerder tegenkwam, zoals bijvoorbeeld vochtproblemen. Deze problemen die zich in de jaren ’70 en ‘begin ’80 inderdaad hebben voorgedaan, zijn echter nu overwonnen. Maar blijkbaar schaden zij het imago van spouwmuurisolatie nog steeds. Werk aan de winkel lijkt mij voor de branche organisatie van de na-isolatiebranche, de VENIN.
1e fase trias energetica: besparen
Stap één in het verder opvoeren van de energieprestatie is isoleren bij verre de meest effectieve maatregel. Het eerste plan is dan ook om nu de spouw te isoleren en het ontbrekende stuk vloerisolatie aan te laten brengen, waarvoor wat breekwerk nodig is. Volgens de berekeningen met een terugverdientijd van 5.4 jaar en een energiebesparing van 32.4%. Al kan dat in dit geval misschien wat minder uitvallen omdat de huidige 3000 m³ gasverbruik duidt op zeer zuinig stookgedrag. Als voor zover praktisch uitvoerbaar stap één van de trias energetica verder doorlopen wordt, ligt een C label binnen bereik. We praten dan over bijvoorbeeld het opdikken van de isolatie van het dak, alle ramen in dubbel glas, etc. etc. Met in potentie een energiebesparing van 50%.
Een dergelijk niveau aan besparing klinkt in eerste instantie ongeloofwaardig, maar bijvoorbeeld de groene Trouw blogger Vincent Dekker zag zijn oorspronkelijk ongeloof ingehaald door feiten. Ik hoop de komende tijd bij ‘mijn klanten’ nog veel bevestiging aangeleverd te krijgen. Inmiddels is de terugverdientijd dan wel opgelopen naar 12 jaar. Nog steeds een aardig rendement vooral als je daar zowel de comfortfactor bij optelt. Bovendien heeft onderzoek inmiddels uitgewezen dat woningen met een aantrekkelijk energielabel bij verkoop substantieel beter in de markt liggen. Ook deze woning bewijst dus weer dat een percentage energiebesparing van boven de 30% op woningen gebouwd voor 1980 (kleine 80% van onze woningvoorraad !) binnen handbereik ligt. Het succes van zonnestroom bewijst verder dat de Nederlander best te porren is voor het investeren in de energievoorziening van zijn huis. Er is dus sprake van marktfalen dat het opvoeren van de energieprestatie volgens de logische stappen van de portemonnee en het comfort geen brede maatschappelijk beweging wordt. Hoog tijd voor de politiek om op aantrekkelijke wijze het Energielabel te introduceren en dan wel direct voorzien van fiscale stimuleringsmaatregelen, zoals bijvoorbeeld Paulus Jansen (SP) zijn idee voor een staffel in de OZB, de onroerend zaak belasting, of andere kapstokken zoals het huurwaarde forfait, e.d. Tijd voor ‘make label the name of the game’ door ‘power of politics’ Een nieuwe keuken wordt ook gekocht op een emotie dus een gunstig energielabel ‘cool’, spannend, sexy. Heel wat rendabeler dan de subsidie op wind en dicht op de huid van de burger. Werk aan de winkel!
Naar energieneutraal (nu nog) een stukje lastiger
Om nog volgende stappen te maken is aanzienlijk meer nodig, maar uiteindelijk zou toch ook voor dit huis zelf bij de huidige stand der techniek een A+ label al haalbaar zijn. Dan praat je wel over acties als de installatie van zonnestroom en is daar bijvoorbeeld de plaatsing van een lucht/water warmtepomp met gasbijstook voor nodig. Een dergelijke pakket aan maatregelen levert dan een (theoretische) energiebesparing op van meer dan 80% met een terugverdientijd van zo’n 13-15 jaar. Omdat er bij dit mooie huis terecht ook hoge eisen worden gesteld aan de esthetica, zullen de kosten voor de hele operatie van F naar A+ wel wat hoger uitvallen als je bijvoorbeeld de ramen met spijlen of roeden uitvoert in Wiener Sprossen. Of wat betreft de zonnestroom dit installeert als een indak- zoals bijvoorbeeld het S2 Energiedak of misschien zelfs een voldak oplossing zoals energiedeskundige Ivo Opstelten dit voor zijn huis heeft toegepast!
Je hoeft dus echt niet een groot ziener te zijn om te kunnen voorspellen dat op langere termijn ook voor dit soort woningen energieneutraal binnen bereik ligt. Lucht/water warmtepompen hebben zich nu nog niet echt bewezen, maar daar wordt hard aan gewerkt. Zolang je de stroom nog van de centrale betrekt heb je echter al minimaal COP van 2.6 nodig voordat die efficiënter werkt dan je HR107 ketel. Maar samen met zonnestroom is dat natuurlijk een ander verhaal. Zeker als je luisterend naar Wim Sinke, in Nederland bij uitstek dé zonnestroom specialist, hoort dat in de (verre) toekomst zelfs rendementen van boven de 90% niet meer onmogelijk worden geacht. Dan wordt het zelf voldoende stroom opwekken geen probleem al moeten we dan nog wel het opslag probleem oplossen, maar ook daar wordt gelukkig hard aan gewerkt.
Als de angst voor de spouwmuur isolatie inmiddels overwonnen is, nu eerst maar eens aan de slag om die eerste 30% energiebesparing binnen te halen via de opwaardering naar het label D niveau. Als heel Nederland dat doet zijn we al een eind op de goede weg.