Minister Verhagen heeft op 6 januari jl. besloten dat er 1 miljard euro ter beschikking gaat komen voor het omstreden windpark bij Urk. Een park dat bij uitstek geschikt is om voor én tegenstanders van wind energie in de media weer eens uitgebreid aan het woord te laten. Er zouden 400.000 huishoudens van elektriciteit kunnen worden voorzien. Een cijfer dat overigens bestreden wordt door de Stichting Rotterdamse hoek die dat op 135.000 huishoudens berekend zou hebben. Maar hoe indrukwekkend zijn die cijfers nu eigenlijk als we het in de context zetten van de totale ‘groene’ energieprestatie van onze woning?
Een vergelijk:
Voor een serieuze verbetering van de energieprestatie van de Nederlandse woningvoorraad circuleren cijfers van tussen de € 20.000 en € 30.000. We hebben het dan in ‘label’ termen over een stap van gemiddeld label D-E naar A+ of misschien zelfs wel A++. Nu kent het label nog geen directe relatie met de energieprestatie van een woning, maar het is toch een aardige indicatie. Volgens het aan CBS ontleende cijfer dat in de TUDelft-KIVI NIRIA studie ‘De energievoorziening van Nederland Vandaag (en morgen?) wordt gehanteerd, gebruiken we per huishouding gemiddeld 1355m³ gas en 3420kWh aan elektriciteit.
Mac Kay heeft in zijn boek ‘Sustainable energy without hot air’ mij geleerd om consequent te rekenen in kWh, omdat ik daarmee voor mijzelf, als leek, bereik dat ik zelfs ‘appels met peren leer vergelijken’. Het elektriciteitsgebruik vermenigvuldigen we daarbij met twee zodat we rekening houden met de conversieverliezen die nu eenmaal gepaard gaan met elektriciteitsopwekking. Zet ik daarna het gasverbruik om in kWh, dan kom ik in totaal op een gemiddelde inzet van energiedragers per huishouding van circa 20.000 kWh op jaarbasis. Hier wordt direct al zichtbaar dat ‘warmte’ in het huishouden veel harder doortikt dan ‘elektra’ en dat we daar in al onze overwegingen van ‘groen gaan’ dus goed rekenschap van moeten geven.
Terug naar het vergelijk met de windmolens. Wat zou je met één miljard anders kunnen bereiken dan onder de titel van ‘duurzaam omgaan met energie’ 135.000 tot 400.000 huishoudens met behulp van windmolens van elektriciteit te voorzien? Met die één miljard euro zouden we, als we dat helemaal uit de staatskas zouden betalen, dus voor ongeveer 40.000 woningen een labelsprong kunnen maken van D-E naar A+-A++. Maar dat helemaal uit de staatskas betalen doen we natuurlijk niet, dus stel dat we daar 40% subsidie voor beschikbaar stellen. De ervaring leert dat er bij een dergelijk subsidie percentage voldoende belangstelling is. Dan zouden we daar dus 100.000 woningen mee kunnen op waarderen. Daarmee zouden we dan een besparing bereiken van 100.000 woningen x stel 80% besparing x 20.000 kWh=1.600.000.000 kWh. Delen we dat dan weer door het gemiddelde elektriciteitsgebruik per huishouden van 3420 kWh dan staat die besparing gelijk aan het elektriciteitsgebruik van bijna 470.000 huishoudens. Dus zeker gelijkwaardig aan de hoogste waarde die men als opbrengst voor het windpark bij Urk heeft berekend.
Volop reden volgens mij om daar nog eens goed naar te kijken.
Alleen al omdat het opvoeren van de energieprestatie van 100.000 woningen een bouwvolume oplevert van rond de 2.5 miljard, waarvan naar mijn inschatting zo’n 40% besteed zal worden aan (hoogwaardige) arbeid. Daarbij steekt de werkgelegenheid die gecreëerd wordt door de bouw van windmolens wel erg schril af.
Ook zou een dergelijke impuls een doorbraak kunnen betekenen in het opvoeren van de energieprestatie van de bestaande woningvoorraad. Die ontwikkelt zich, zeker wat de voorraad in privé bezit betreft, onder de huidige condities uiterst moeizaam. Ik denk dan ook dat we ons niet teveel moeten vastleggen op het idee dat onze duurzame energievoorzienig vast zit aan zoveel mogelijk windmolen parken bouwen. Veel beter is om in de gaten te krijgen hoe we vanuit een totaalbeeld zouden kunnen opereren en van daaruit een helder vaarplan af te leiden. Als er dan nieuwe inzichten ontstaan, wat rond het onderwerp duurzaam omgaan met energie constant het geval zal zijn, op tijd de koers te verleggen
Misschien is het als we alles nog eens in over weging nemen voor het geplande windmolenpark bij Urk tijd om door de wind te gaan. De Provincie Flevoland zal er zeker niet minder duurzaam door hoeven te worden als we bijvoorbeeld de 1 miljard subsidie inzetten op het verduurzamen van de woningvoorraad. Bereiken we misschien ook nog dat we serieus werk kunnen gaan maken van het schone voornemen om binnen het kader van de schaalsprong Almere 100.000 arbeidsplaatsen te scheppen. Je weet maar nooit.